Op vakantie gaan naar het buitenland! Toestemming? Hoe dan..

Geachte mevrouw Mantel,

Dank voor uw e-mail van 4 januari 2019, welke wij in goede orde hebben ontvangen. In ons telefoongesprek eerder vertelde u dat u in april gaat reizen met uw kinderen. U gaf aan dat een van uw kinderen nog minderjarig is (vijftien jaar). U vertelde dat de vader van jullie kinderen niet meer wilsbekwaam is en u vroeg welke documenten u kunt meenemen voor de reis. Wij hebben dit telefonisch besproken. U geeft aan dat u de informatie graag per e-mail wilt ontvangen, omdat u een blog wilt schrijven over dit onderwerp voor gezinnen waarvan één van de ouders lijdt aan dementie of één van de ouders overleden is. Wat goed dat u deze informatie wilt delen via uw blog. Wel geldt dat elke situatie verschillend is en passend advies in sommige gevallen nodig kan zijn. Uiteraard kan een ieder contact opnemen met het Centrum Internationale Kinderontvoering voor een passend advies. Onderstaand vindt u de gevraagde informatie voor zowel de situatie waarbij een van de ouders wilsonbekwaam is dan wel overleden is.

Het Centrum IKO

Het Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) biedt actueel advies, begeleiding en voorlichting aan een ieder die in zijn persoonlijke of professionele omgeving in aanraking komt met (dreigende) internationale kinderontvoering. Bij het Centrum IKO zijn juristen werkzaam die zich specifiek verdiept hebben in de materie van internationale kinderontvoering en internationale familiegeschillen. Daarnaast geven wij advies over het in- en uitreizen met een minderjarig kind van en naar Nederland.

Gezags- en omgangsrecht

Een vakantie valt onder het gezag- en omgangsrecht dat een ouder met een kind heeft. Onze ervaring is dat zowel vaders als moeders die alleen reizen met hun kind van tijd tot tijd worden bevraagd door de Koninklijke Marechaussee. De Koninklijke Marechaussee heeft de mogelijkheid, op grond van het Schengenprotocol, iedere minderjarige die alleen of met één ouder reist te controleren. Binnen Schengen vindt de controle slechts steekproefsgewijs plaats.

Het beleid met betrekking tot uitreizen met kinderen wordt gemaakt door de Koninklijke Marechaussee. De Koninklijke Marechaussee controleert of de andere gezaghebbende ouder toestemming heeft gegeven voor de vakantie. Het doel is te voorkomen dat een internationale kinderontvoering plaatsvindt.

Het terug geleiden van een kind na een internationale kinderontvoering duurt vaak lang en is ingewikkeld. Daarom wordt getracht dit zoveel mogelijk te voorkomen. Ieder jaar worden rond de 250 kinderen ontvoerd door een ouder van en naar Nederland. Dit kan zowel voor ouders als voor de kinderen grote gevolgen hebben.

De gezagssituatie van het kind is de aanleiding voor de controle. Verschillende factoren kunnen een rol spelen, zoals de reden van de vakantie, een andere achternaam of een enkele reisticket.

Toestemmingsformulier

Het Centrum IKO heeft samen met de Koninklijke Marechaussee en het Ministerie van Justitie en Veiligheid een formulier toestemming voor vakantie ontwikkeld. Klik hier voor het Nederlandse toestemmingsformulier en hier voor het Engelse formulier. Zie www adres onderaan, het "klik hier" werkte niet ;)

Voor een ouder in Nederland is het overleggen van een toestemmingsformulier zelf nietverplicht, maar het kan wel behulpzaam zijn. Het aantonen van de toestemming is in Nederland vormvrij. Het toestemmingsformulier kan snel duidelijk maken dat de andere gezaghebbende ouder toestemming gegeven heeft. Daarom wordt elke ouder die het gezag deelt met een andere ouder door het Centrum IKO aangeraden om dit formulier mee te nemen wanneer zij gaan reizen met hun kind.

In gevallen waarin de andere ouder wilsonbekwaam is, kan de andere ouder nog wel het gezag hebben over de kinderen, maar niet de toestemming geven. In dat geval wordt geadviseerd om een document mee te nemen waaruit blijkt dat dit geen mogelijkheid is. U kunt daarbij denken aan bijvoorbeeld een verklaring van de arts, waaruit blijkt dat de andere ouder niet meer wilsbekwaam is. Het is prettig om deze verklaring in het Engels op te laten stellen, zodat de verklaring ook in het buitenland gelezen kan worden.

Wij raden aan om in totaal drie documenten mee te nemen:

• -  Ten eerste is het belangrijk dat de ouder die met het kind reist kan aantonen dat hij/zij

  de ouder is van het kind, bijvoorbeeld middels een internationale geboorteakte of een uittreksel BRP van het kind met oudergegevens. Een internationale geboorteakte is aan te vragen bij de gemeente waar het kind is geboren en het uittreksel BRP is aan te vragen bij de gemeente waar het kind op dit moment woont.

• -  Vervolgens raden wij u aan om een document mee te nemen waaruit blijkt wie het gezag over het kind heeft. Welk document hiervoor kan worden gebruikt, is afhankelijk van de familierechtelijke situatie. Zijn ouders bijvoorbeeld getrouwd, dan volgt het gezag uit het huwelijk en kan dit worden aangetoond met behulp van een kopie van het trouwboekje. Na scheiding geldt als uitgangspunt dat het gezamenlijk gezag blijft bestaan en dit kan worden aangetoond met behulp van het echtscheidingsconvenant of het ouderschapsplan. Indien ouders niet getrouwd zijn (geweest), dan kan het gezamenlijk gezag worden geregeld via de rechtbank en wordt dit opgenomen in het gezagsregister. Dit geldt eveneens, indien de rechter een uitspraak doet over het gezag. Een uittreksel uit het gezagsregister kan kosteloos worden opgevraagd bij elke rechtbank.

• -  Tot slot raden wij aan, zoals gezegd, om een verklaring van een arts mee te nemen, waaruit de wilsonbekwaamheid van de andere ouder blijkt.

   

  U wilt tevens informatie over de situatie waarin een van de ouders overleden is. Indien ouders het gezamenlijk gezag hebben, oefent de achtergebleven ouder na het overlijden van rechtswege het eenhoofdig gezag over de kinderen uit. Het is wel te adviseren om het eenhoofdig gezag aan te kunnen tonen, wanneer er bij de paspoortcontrole door de Koninklijke Marechaussee wordt gevraagd naar de toestemming van de andere ouder. Hiertoe kunnen twee/drie documenten worden meegenomen:

- Ten eerste is het belangrijk dat de ouder die met het kind reist kan aantonen dat hij/zij de ouder is van het kind, bijvoorbeeld middels een internationale geboorteakte of een uittreksel BRP van het kind met oudergegevens. Een internationale geboorteakte is aan te vragen bij de gemeente waar het kind is geboren en het uittreksel BRP is aan te vragen bij de gemeente waar het kind op dit moment woont. 

-  Ten tweede kan een kopie van de overlijdensakte worden meegenomen om aan te tonen dat geen toestemming voor de reis kan worden ontvangen van de andere ouder. Een alternatief hiervoor in gevallen waarin de ouder is overleden binnen het huwelijk van ouders, is een uittreksel uit het BRP van de achtergebleven ouder, waarop de burgerlijke staat vermeld staat. Een vermelding dat het huwelijk ontbonden is door overlijden van de andere ouder, maakt dan duidelijk dat de andere ouder overleden is.

-  Ten slotte kan eventueel nog een uittreksel uit het gezagsregister kosteloos worden opgevraagd bij een rechtbank in de buurt om aan te kunnen tonen dat niet een ander persoon/een instelling het gezag/de voogdij over de kinderen heeft gekregen na het overlijden van de ouder.

Indien de achtergebleven ouder altijd al het eenhoofdig gezag over de kinderen heeft gehad (dus ook voor het overlijden van de andere ouder), dan kan een drietal documenten worden meegenomen om het eenhoofdig gezag aan te tonen. Ik verwijs u naar de volgende link: 

http://www.kinderontvoering.org/advies/toestemming-voor-vakantie/ouder-met-alleen-het-ouderlijk-gezag-eenhoofdig-reist-met-kind.html

Andere landen

In veel andere landen, zoals Canada, Zuid-Afrika en Brazilië, gelden andere vereisten omtrent het reizen met minderjarigen. Men kan onder andere op de website www.iatatravelcentre.com

kijken voor specifieke regelingen voor het land waar naartoe wordt gereisd. Het Centrum IKO adviseert een ouder om contact op te nemen met de ambassade of het consulaat van het land waar naartoe wordt gereisd om na te vragen of er nog aanvullende eisen zijn voor het reizen met een minderjarige.

Overig advies

Daarnaast adviseren wij ouders op tijd naar de luchthaven te gaan. Indien extra onderzoek wordt gevraagd door de Koninklijke Marechaussee, dan is daar tijd voor en loopt men minder risico de vlucht te missen.

Wij begrijpen dat het voor gezinnen in een van de bovengenoemde situaties confronterend kan zijn om het een en ander hieromtrent te regelen en bepaalde documenten mee te nemen. Wij waarderen het dat u bovenstaande informatie op uw website wilt plaatsen om andere ouders in een soortgelijke situatie te informeren. Zoals gezegd, zijn veel verschillende situaties denkbaar en verschilt het advies per situatie. Indien u of een andere ouder vragen heeft of aanvullend advies wenst, aarzel dan niet om contact op te nemen. Het Centrum IKO is bereikbaar van 9.30-16.30 uur op het telefoonnummer 088 800 9000.

Ik wens u veel sterkte en alle goeds in het werk dat u doet. Met vriendelijke groet,

Centrum IKO

* Nog wat www-tjes en neem contact op voor persoonlijke informatie, zie hierover het nummer en openingstijden. 

http://www.kinderontvoering.org/uploads/stappenplan/index.html

BRP: Basis Registratie Personen: 

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/privacy-en-persoonsgegevens/vraag-en-antwoord/gegevens-basisadministratie-personen

Toestemmingsformulieren: Nederlands & Engelstalig 

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/formulieren/2014/02/06/formulier-toestemming-reizen-met-minderjarige-naar-het-buitenland

* foto van het internet gehaald van Centrum IKO - herkenbaar logo. 

Misschien zijn er mensen met ervaringen, en willen deze delen? gastblog schrijven. het is fijn als meer mensen weten welke wegen ze moeten bewandelen, en waar je eventueel tegenaan loopt of gaat lopen als.... 

Dank jullie wel, hoop dat jullie er wat mee kunnen of mensen kunnen informeren!

warme groet Margreet 

* reactie van lotgenote: 

Had ik dit bovenstaande maar 3 jaar geleden geweten. Ik heb zelf ook altijd de volmacht bij me dat ik over/voor X. mag beslissen en een formulier van het verpleeghuis waarin staat dat X. bij hen woont op een gesloten afdeling.